พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๕ ได้ทรงสถาปนามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยขึ้น เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๐ ตั้งอยู่ที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ในครั้งแรกได้ทรงพระราชทานนามว่า “มหาธาตุวิทยาลัย”
       มหาธาตุวิทยาลัย เปิดสอนครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๒ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานนามใหม่ว่า “มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย” เมื่อวันที่ ๑๓ กันยายน พ.ศ. ๒๔๓๙  โดยทรงมีพระราชประสงค์ให้ใช้เป็นสถานศึกษาพระไตรปิฎก และวิชาชั้นสูงสำหรับพระภิกษุสามเณรและคฤหัสถ์
       เพื่อสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕  พระพิมลธรรม (ช้อย ฐานทตฺตมหาเถร) อธิบดีสงฆ์วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ได้จัดประชุมพระเถรานุเถระฝ่ายมหานิกาย   จำนวน ๕๗ รูป เมื่อวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๐ เพื่อดำเนินการจัดการศึกษาพระไตรปิฎกและวิชาชั้นสูงระดับมหาวิทยาลัย เปิดสอนระดับปริญญาตรีครั้งแรก เมื่อวันที่ ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๐ คณะแรกที่เปิดสอน คือ คณะพุทธศาสตร์
       ตลอดระยะเวลากว่า ๖๐  ปี ที่เปิดสอนระดับอุดมศึกษา มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้ผลิตบัณฑิตตามพันธกิจเน้นความเป็นเลิศทางวิชาการด้านพระพุทธศาสนา และให้บริการวิชาการแก่สังคม จากการที่มหาวิทยาลัยได้ผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพเพื่อรับใช้สังคม ประเทศชาติและพระศาสนา รัฐบาลได้เสนอให้รัฐสภาตราพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พ.ศ.๒๕๔๐ ให้เป็นมหาวิทยาลัยของรัฐ
       พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ทรงลงพระปรมาภิไธย เมื่อวันที่ ๒๑ กันยายน พ.ศ.๒๕๔๐ และประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๐ มหาวิทยาลัยนี้ จึงมีชื่อตามกฎหมายว่า “มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย”    คณะพุทธศาสตร์ เป็นคณะแรกของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  ที่เปิดการศึกษาเน้นหนักในด้านภาษาบาลี พระพุทธศาสนา ศาสนาและปรัชญา ในชั้นแรกแบ่งหลักสูตรออกเป็น ๔ ภาควิชา คือ :-
           ๑.  ภาควิชาภาษาบาลี
           ๒.  ภาควิชาพระพุทธศาสนา
           ๓.  ภาควิชาศาสนาและปรัชญา
           ๔.  ภาควิชาภารตวิทยา
        ใน พ.ศ. ๒๔๙๗ มีผู้สำเร็จปริญญาพุทธศาสตรบัณฑิต (พธ.บ.) รุ่นแรก จำนวน ๔ รูป   และอนุปริญญา (อนุ พธ.บ.) จำนวน  ๒ รูป  

       คณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย แบ่งการศึกษาออกเป็น ๓ ภาควิชา  มี  ๗ สาขาวิชาเอก และ ๒ สาขาวิชาโท ดังต่อไปนี้ :-
        ๑. ภาควิชาพระพุทธศาสนา
        -    สาขาวิชาพระพุทธศาสนา
        -    สาขาวิชาพระอภิธรรม
        -    สาขาวิชาพระพุทธศาสนา (หลักสูตรภาคภาษาอังกฤษ)
        -    วิชาโทโบราณคดี
        -    บัณฑิตศึกษา หลักสูตรพุทธศาสนามหาบัณฑิต  สาขาวิชาพระไตรปิฎกศึกษา
        ๒. ภาควิชาศาสนาและปรัชญา
        -    สาขาวิชาศาสนา
        -    สาขาวิชาปรัชญา
        -    สาขาวิชาปรัชญา (หลักสูตรภาคภาษาอังกฤษ)
        -    บัณฑิตศึกษา หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศาสนาเปรียบเทียบ
        ๓. ภาควิชาบาลีและสันสกฤต
        -    สาขาวิชาภาษาสันสกฤต
        -    สาขาวิชาบาลีพุทธศาสตร์
        -    สาขาวิชาภาษาบาลี
        -    สาขาวิชาบาลีสันสกฤต
        -    วิชาโทภาษาฮินดี
        -    หลักสูตรประกาศนียบัตรภาษาบาลี

        ในปัจจุบันนี้  คณะพุทธศาสตร์  เปิดสอนระดับปริญญาตรี ๗ สาขาวิชา  ระดับปริญญาโท ๒ สาขาวิชา และหลักสูตรประกาศนียบัตร ๓ หลักสูตร คือ
       ๑. ภาควิชาพระพุทธศาสนา
           -พุทธศาสตรบัณฑิต
               - สาขาวิชาพระพุทธศาสนา
               - สาขาวิชาพระพุทธศาสนา (หลักสูตรภาคภาษาอังกฤษ)
               - สาขาวิชาวิปัสสนาภาวนา (เปิดปีการศึกษา ๒๕๖๒)
          -พุทธศาสตรมหาบัณฑิต
               - สาขาวิชาพระไตรปิฏกศึกษา (บัณฑิตศึกษา)
         -ใบประกาศนียบัตร
               - หลักสูตรประกาศนียบัตรพระพุทธศาสนา (ป.พศ.)
               - หลักสูตรประกาศนียบัตรวิปัสสนากัมมัฎฐาน (ป.วน.)
               - หลักสูตรประกาศนียบัตรพระไตรปิฎกศึกษา (ป.ตศ.) (เปิดภาคเรียนที่ ๒)
       ๒. ภาควิชาศาสนาและปรัชญา     
           -พุทธศาสตรบัณฑิต
             - สาขาวิชาศาสนา  (บรรพชิต)
             - สาขาวิชาศาสนา  (หลักสูตรภาคภาษาอังกฤษ)
             - สาขาวิชาปรัชญา
             - สาขาวิชาปรัชญา (หลักสูตรภาคภาษาอังกฤษ)
          -พุทธศาสตรมหาบัณฑิต
             - สาขาวิชาศาสนาเปรียบเทียบ (บัณฑิตศึกษา)
       ๓. ภาควิชาบาลีและสันสกฤต
           -พุทธศาสตรบัณฑิต
              - สาขาวิชาภาษาบาลีสันสกฤต
         -ใบประกาศนียบัตร
             - หลักสูตรประกาศนียบัตรภาษาบาลี  (ป.บล.)

ลำดับคณบดีคณะพุทธศาสตร์